Er zit veel leven in de Romeinse en Middeleeuwse muren in Tongeren.
Lichenologisch verslag van een inventarisatie door de VWBL.
Aan zon was geen gebrek op de voorspelde snikhete dag met temperaturen boven de 30°. Met een busje werden op 27/05/2017 de 14 deelnemers vervoerd van het Pliniuspark naar onze eerste locatie, een restant van een Romeise muur in de Sabinuslaan (foto 1).
Foto 1: Lichenologen aan het werk
Bijzonder was de talrijke aanwezigheid van Klein leermos (Peltigera rufescens) op de bovenkant van de muur naast een aantal soorten van het geslacht bekermos (Cladonia): Frietzakbekermos (C. humilis), Kopjesbekermos (C. fimbriata), Smal bekermos (C. coniocraea) en Kronkelheidestaartje (C. subulata). Het meest vooorkomende korstmos op het gesteente was overduidelijk Muurschotelkorst (Lecanora muralis). Ook drie soorten van het geslacht Dooiermos (Xanthoria) waren talrijk aanwezig: Groot dooiermos (X. parietina), Oranje dooiermos (X. calcicola) en Rood dooiermos (X. elegans, foto 2). Op de blokken silex was Steenstrontjesmos (Buellia aethalea, foto 3) de meest dominante soort.
Foto 2: Rood dooiermos (Xanthoria elegans)
Foto 3: Steenstrontjesmos (Buellia aethalea)
Meest bijzonder was Bleek dijkzonnetje (Caloplaca subpallida) in Vlaanderen ons nagenoeg enkel bekend van grafzerken in groene leisteen (foto 4).
Foto 4: Bleek dijkzonnetje (Coplaca subpallida)
In de Cottalaan werden overwegend dezelfde soorten aangetroffen met als extra Bleek steenschubje (Acarospora rufescens), Ruw heidestaartje (Cladonia scabriuscula) en Steenspiraalkorst (Scoliciosporum umbrinium) (foto 5). Op enkele van de bekermossen had zich ook de korstmosvretende Duindaalder (Diploschistes muscorum) een plaatsje veroverd. Met het busje werden alle deelnemers terug naar het Pliniuspark vervoerd waar ons een copieuze spaghetti en een door iedereen fel gesmaakt ijsje aangeboden werd, gezien de heersende tropische temperaturen. ’s Namiddags, in de Ceasarlaan, vonden we de meest bijzondere soort van de dag: Muurkrijtkorst (Endocarpon pussilum, foto 6), een tweede vondst voor Vlaanderen.
Foto 5: Steenspiraalkorst (Scoliciosporum umbrinium)
Foto 6: Muurkrijtkorst (Endocarpon pussilum)
De eerste keer werd deze aangetroffen op mergel in de mergelgroeve Roosburg in Zichen-Zussen-Bolder (Van den Broeck 2008). Daarnaast is Kerkmosterdkorst (Caloplaca chrysodeta) met een vermelding van één enkele locatie in het Vlaams fytogeografisch district (Diederich et al. 2017) allesbehalve een alledaags verschijnsel (foto 7).
Foto 7: Kerkmosterdkorst (Caloplaca chrysodeta)
Het laatste punt van de dag betrof de Middeleeuwse wal in de Elfde Novemberwal. Hier werden heel wat extra soorten aangetroffen met als bijzonderste: Opegrapha demutata, Mosvreter (Bilimbia sabuletorum), Kerkschotelkorst (Lecanora antiqua, foto 8) en Rode kalksteenkorst (Protoblastenia rupestris).
Foto 8: Kerkschotelkorst (Lecanora antiqua)